gwleidyddiaeth Archives

Lowkey: hip hop, terfysgoedd a thynerwch

Yn ddiweddar darganfyddais artist sydd heb fy nghyffroi gymaint ers os pys. Digwydd gwylio rhaglen ddogfen a gweld rapiwr ‘gwleidyddol’ o’r enw Lowkey. Dyma ni eto efallai byddwch yn meddwl, ond dyma pam credaf fod cerddoriaeth gwleidyddol mor bwysig.

Does dim modd gwadu’r ffaith fod gwleidyddiaeth yn rheoli bywydau pob un ohonom, o ein hiechyd, ein haddysg i’n swydd (neu’r ffaith does dim swyddi). Mae cerddoriaeth sydd ‘ddim yn wleidyddol’ canol y ffordd ddim yn dianc rhag fod yn rhyw fath o ddatganiad gwleidyddol yn eu hun. Mae cerddoriaeth o’r fath yn meithrin apathi a gyrru’r neges i bawb fod y ffordd y mae pethau’n gweithio yn bresenol yn y byd yn rhywbeth dylwn fodloni arno. Sut all unrhywun call dderbyn hyn os ynt yn gwynebu gwirionedd erchyllderau tlodi ac argyfwng ecolegol y ddaear, a’r holl beth mor ddiangen? Mae pob cerddoriaeth yn wleidyddiol, yn ymwybodol neu anymwybodol.

Engrhaifft o’r perthynas rhwng gwleidyddiaeth a cherddoriaeth yw’r modd mae rhai fel wedi beio cerddoriaeth hip hop am y terfysgoedd diweddar (e.e. David Starkey ar Newsnight). Mae ymateb llawer o bobol i’r terfysgoedd wedi bod yn ddychrynllyd. Sut all pobol ddim gweld bod ceisio deallt be achosodd y terfysgoedd ddim yn golygu eu bod yn cytuno a hyn a wnaeth llawer o’r terfysgwyr? Mae hen ddywediad Affricanaidd yn hynod weddys yn y cyd destyn yma: ‘If young men are not initiated into the village, they will burn it down – just to feel its warmth’.

Ar ôl blynyddoedd o’r tabloids a papurau asgell dde (daiff dyfyniad Malcom X i’m meddwl yma ‘If you’re not careful, the newspapers will have you hating the people who are being oppressed, and loving the people who are doing the oppressing.’), a hyd yn oed adloniant ysgafn fel Jeremy Kyle son am yr ‘is-ddosbarth’ mewn modd mor ffiaidd, am ir (er mai cyfalafwyr a bancwyr yw’r problem go iawn) does dim rhyfedd bod pobol fel hyn ddim yn teimlo fel rhan o’m cymdeithas.

Dyma top 5 Lowkey, oedd torri nhw lawr yn uffar o job… Nes i ysgrifennu mwydradau hirfaeth am y traciau yma, maent yn anhygoel dim ond i’w dileu ar ol sylweddoli maent yn siarad drost eu hunain a diflas yw bw dwi’n ei hysgrifennu amdanynt.

Maent i gyd eithaf ‘gwleidyddol’ ond hefyd mae traciau ynglun a theimladau personol fel Bars for my Brother (ble mae’n galaru am ei frawd a gyflawnwyd hunan laddiad). Mae rap fel Who Really Cares? yn un personol a emosiynol hefyd ond yn cyfuno teimladau yr unigolyn a ei ymwybyddiaeth o ddioddefaint byd eang mewn cyd destyn gwleidyddol. Dyma ni ta waeth:

Revolution Music

Who Really Cares
Fideo ar YouTube

One World

Bars for my Brother
Fideo ar YouTube

Alphabet Assassin

Does dim byd tebyg i glywed cerddoriaeth dachi’n teimlo sydd ar yr un tonfedd a’ch ymenydd a’r un curiad a’ch pyls mor roquefort drewllyd o gawsllyd a ma’n swnio.

Rhodfa Lloyd George a safleoedd di-bwynt eraill o gwmpas y Bae

Bae Caerdydd

Fel rhyw fath o wrthran i’r erthygl Owen Hatherley am Gaerdydd o’n i’n son am yn diweddar, beth am yr adolygiad heddiw o Fae Caerdydd yma:

One of the main objectives of this grand project was to ‘re-unite Cardiff with its waterfront’. However if you anticipate a pleasant stroll from Central Station to the Blue Lagoon forget it, although the walk is instructive. You can take the no. 6 shuttle bus instead (free with your train ticket). There is also a station at Cardiff Bay but it does not connect to Central – it is part of the Valleys commuter network. For years the CBDC tried to remove this branch line as it stood in the way of the grand plan for the Ceausescu-like Lloyd George Avenue down to the Bay…

CBDC yn golgyu Cardiff Bay Development Corporation uchod, targed o sylwadau negyddol gan Jones. Mwy:

The problem is that Callaghan Square is not really leading anywhere. You will find the unprepossessing start of Ceausescu Boulevard beyond the railway bridge in a chaos of traffic and budget hotels. Given that Bute St runs straight as an arrow from Callaghan Square to the Pier Head, why was the parallel Lloyd George Avenue necessary? Well, you know, Butetown, Tiger Bay – not really the right image is it boy. Lloyd George Avenue defines Butetown as a ghetto just like any London Docklands council estate. Actually Bute St is a lot more fun than Lloyd George Avenue. Firstly there is the wonderful neo-Norman St Mary’s Church (1845) and there are actually people. Lloyd George Avenue is the most boring street in, well at least Cardiff, lined with the most boring apartment blocks you will find anywhere, all smothered with apologetic landscaping. Actually it is lined only on one side; the other is landscaped as a cordon sanitaire to Butetown.

Mae’n werth darllen yr erthygl llawn a sgwennwyd gan Adrian Jones, cynlluniwr sy’n byw yn Nottingham, Lloegr.

llun gan Matthew Black (Creative Commons)

Owen Hatherley ar Gaerdydd / yng Nghaerdydd

Mae Owen Hatherley yn awdur, blogiwr, cefnogwr Pulp a meddyliwr – am y cysylltiadau rhwng pensaernïaeth, cynllunio tref, adeiladau, gofod, gwleidyddiaeth ac ein cymdeithas a diwylliant fel dinesyddion yn yr oes ôl-Llafur Newydd.

Caerdydd gan oddsteph

Dyma rhai o feddyliau Hatherley am Gaerdydd:

Here I have to confess assuming that Arcades were something uniquely found in Paris and Piccadilly, so hence my previous idea that their presence in West Yorkshire was proof of the area’s aptness for flanerie. Cardiff, however, has absolutely loads of iron-and-glass Arcades, albeit all in the same place, which carve unexpected and relatively intrigue-filled pathways through what would otherwise have been some Victorian alleyways. The Market has some great vintage signage on the outside, and the general atmosphere would have been perfect for a ’30s Hitchcock film, at just the right level of seedy.

Not all of central Cardiff is as interesting, but there’s a good line in silliness in some of the architecture, which for the most part – excepting the invariably dreadful towers – can be quite entertaining. I’d be especially interested to know what the FAT or AOC neo-postmodernist contingent think of buidings like the Cardiff Cineworld, which without ever quite being good, have at least a bit of fun with our prevailing modernism-on-the-cheap, as does the Millennium Stadium, although it’s a shame the struts are painted white, when black or red would have taken the admirable tastelessness to a more charismatic level. There’s one fine bit of late Brutalism, St David’s Hall, in the middle of this, looking improbably chic and European Grey by comparison.

The St Mary’s Street area is one of two really very good things in Cardiff, the other being the Imperialistic Beaux-Arts pleasures of Cathays Park, lots of Portland stone classical buildings housing sundry museums, assemblies and suchlike, with green space inbetween and boulevards laid through. Interestingly, this was planned decades before Cardiff was designated ‘capital’ of Wales, and yet it is laid out with confident gusto as if it already were…

Rwyt ti’n gallu darllen y cofnod llawn am Gaerdydd ar ei flog neu yn ei lyfr A Guide to the New Ruins of Great Britain, yn ei eiriau “awtopsi’r dadeni trefol”. Byddi di’n edrych at y ddinas gyda llygaid newydd – er enghraifft, wnes i ddim sylwi’r “wal anifeiliaid” gan Gitta Gschwendtner (ar y ffordd i Fae Caerdydd o Grangetown) cyn i mi ddarllen y cofnod yna.

Mae Hatherley yn dod i Gymru i siarad ym Mhrifysgol Caerdydd ar y 6ed mis Gorffenaf eleni. Does dim llawer o fanylion i gael eto ond cadwa’r dyddiad achos dylai’r digwyddiad bod yn ddifyr a diddorol iawn.

lluniau gan oddsteph a waltjabsco (Creative Commons)